خون قاعدگی، از کاربرد در برطرف ناباروری تا درمان دیابت - مجله سرگرمی

دکتر سمیه کاظم نژاد در گفت وگو با خبرنگاران، با بیان این که سلول درمانی یکی از روش های درمانی جدید است که برای درمان بسیاری از بیماری ها پیشنهاد شده است، گفت: این روش درمانی، روزبه روز رو به گسترش است و افق های جدیدی را برای حل بعضی از مسائل پیش روی محققان گذاشته است. در سلول درمانی از منابع سلولی مختلفی از جمله مغز استخوان، بافت چربی و خون بند ناف می توان استفاده کرد.

وی گفت: به نظر می رسد مردم بیشتر با خون بندناف آشنایی داشته باشند. خون بند ناف نوزاد حین زایمان قابل جمع آوری و نگهداری است تا پس از ارزیابی های لازم اگر در آینده فرد به بیماری مبتلا شد از آن بهره مند گردد.

وی درباره روش های مختلف استخراج سلول های بنیادی گفت: استخراج سلول های بنیادی از مغز استخوان روشی دردناک است زیرا در این روش تهاجمی، مغز استخوان لگن خاصره بیرون کشیده می گردد و ممکن است باعث ایجاد التهاب گردد. به دست آوردن سلول های بنیادی از چربی نیز به این صورت است که بافت چربی با لیپوساکشن برداشته می گردد که این هم روش تهاجمی است. استخراج خون بند ناف دردناک نیست اما فقط در بدو تولد ذخیره آن امکان پذیر است و اگر کسی در حین زایمان مادر، خون بند ناف نوزاد جمع آوری نگردد، مجددا امکان جمع آوری نمونه جهت استحصال سلولهای بنیادی وجود ندارد.

به گفته دکتر کاظم نژاد، خون قاعدگی یک منبع غنی از سلول های بنیادی است که نخستین بار سال 2007 این منبع سلولی معرفی گردید.

برنده جایزه مریم میرزاخانی درباره تحقیقات پژوهشگاه ابن سینا درباره سلول های بنیادی خون قاعدگی گفت: ما یک سال بعد از معرفی خون قاعدگی به عنوان منبع سلول های بنیادی، آغاز به تحقیقات درباره آن کردیم. این منبع نه مثل خون بند ناف است که فقط یک بار شانس نمونه گیری از آن وجود داشته باشد و نه مثل دو منبع دیگر، احتیاجمند روش های تهاجمی است. اگر در یک ماه امکان نمونه گیری میسر نگردد، در ماه بعد می توان نمونه را جمع آوری و ذخیره کرد. سلول هایی که از خون قاعدگی به دست می آید توانایی تکثیر بالایی دارند و در شرایط آزمایشگاه می توانیم تعداد زیادی از آن ها را تکثیر کنیم.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا ادامه داد: ما طی این سال ها مطالعات مختلفی را بر روی این سلول ها انجام دادیم و در تمامی مطالعات نیز سلول های بنیادی مغز استخوان را به عنوان گروه کنترل در نظر گرفتیم. حدود 10 سال است که مطالعات مختلفی را بر روی این سلول ها از لحاظ ویژگی ها، توانایی تکثیر، توانایی تمایز بین بافتی(تبدیل به رده های بافتی)، امکان تومورزایی و ...انجام دادیم. در جهان هم مطالعات مختلفی بر روی این سلول ها انجام شد. بعد از انجام مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات حیوانی متعدد به سراغ مطالعه فاز بالینی رفتیم تا ببینیم این سلول ها در انسان می توانند برای درمان بیماری به کار بروند یا خیر. زمینه اولی که انتخاب کردیم درمان ناباروری بود.

وی گفت: در همین باره، به سراغ خانم هایی رفتیم که کاهش ذخیره تخمدان دارند. این افراد قاعدگی دارند ولی هنگام باروری مقدار کمی تخمک از راه آی وی اف ممکن است به دست بیاید که این تخمک ها کافی نیست. بنابراین نهایتا شانس بارداری آن ها 10 درصد است. این خانم ها نهایتا چون به IVF هم پاسخ نمی دهند تنها راهی که برایشان می ماند استفاده از تخمک اهدایی است که برای بعضی از خانواده ها پذیرش تخمک اهدایی آسان نیست.

کاظم نژاد اضافه کرد: در نتیجه ما به این فکر افتادیم که با توجه به قابلیتی که این سلول ها دارند به احیای توان تخمدان آن خانم ها یاری کنیم. بنابراین ما سلول های بنیادی را از منبع خون قاعدگی این خانم ها به دست آوردیم و در شرایط آزمایشگاه تکثیر دادیم و سپس تست های مختلف کنترل کیفی را بر روی آن ها انجام دادیم. نهایتا این سلول ها به داخل تخمدان آن ها تزریق شد. این مطالعه بر روی 15 خانم انجام شد و نتایج شگفت انگیزی از آن به دست آمد. در هفت مورد از این خانم ها، بارداری دیده شد و چهار مورد از این هفت مورد بارداری طبیعی بود یعنی به IVF احتیاج پیدا نکردند. از میان این هفت نفر دو نفر سقط کردند و پنج نفر صاحب فرزند شدند که از میان فرزندان آن ها دو نفر دختر بودند و سه نفر پسر. گروه کنترل دوباره IVF را تکرار کردند که در میان آن ها نیز یک مورد بارداری با IVF رخ داد. این نشان می دهد پروتکلی که ما برای نخستین بار در جهان پیاده کردیم توان بارداری را به 46 درصد خانم های مورد آنالیز بازگرداند. این یک نتیجه شگفت انگیز در حوزه درمان ناباروری است.

این جنین شناس با بیان این که نتیجه پژوهش در یک مجله آمریکایی با ضریب تاثیرگذاری بالا منتشر شده است گفت: با توجه به نتایج رضایت بخش فازهای پیشین مطالعات بالینی، هم اکنون در فاز 3 کارازمایی بالینی هستیم و برای اطمینان از نتیجه مطالعه قبلی 90 بیمار را برای گروه اصلی و 90 بیمار را برای گروه کنترل انتخاب نموده ایم. با توجه به نتایجی که به دست آوردیم و قابلیت هایی که سلول های بنیادی خون قاعدگی دارند، بانک سلول های بنیادی خون قاعدگی را از حدود یک سال پیش راه اندازی کردیم تا خانم ها با هدف حفظ باروری و حفظ سلول های خود در بیماری هایی که در آینده و یا در زمان یائسگی ممکن است به آن دچار شوند سلول های خود را ذخیره نمایند. بانک خون بند ناف با سابقه ترین و شناخته شده ترین بانک سلولی در جهان و ایران است که به طور متوسط سلول های بنیادی در این بانک ها حدود 20 تا 25 سال نگهداری می گردد. یعنی درست زمانی که خانم به سن باروری می رسد این سلول ها چندان قابلیت استفاده برای خود فرد را ندارند. اما بانک سلولی خون قاعدگی این قابلیت را دارد که سلول های فرد را در سن باروری نگهداری کند تا اگر در زمان یائسگی از تزریق این سلول ها برای درمان بیماری ها استفاده کند.

وی اظهار داشت: قابلیت این سلول ها در درمان بیماری های مختلف همچون دیابت، پارکینسون، نارسایی های قلبی و ... در جهان در حال آنالیز است. تمرکز ما در حال حاضر بر روی درمان ناباروری و حفظ باروری است اما تصمیم داریم با توجه به مطالعات محققان کشورهای دیگر، مطالعات خود را در حوزه های دیگر نیز گسترش دهیم.

کاظم نژاد در خاتمه درباره علت پایداری جهاد دانشگاهی در طول چهل سال گذشته گفت: جهاد دانشگاهی با این هدف تاسیس شد که جهادگران آن به دنبال فناوری های نوینی بروند که برحسب احتیاج جامعه و همراستا با آن چه که در جهان سرآمد است، باشد تا نهایتا آن را به محصول یا خدمت بالینی برای برطرف احتیاجهای مردم تبدیل کنیم. هدف دانشگاه، آموزش دانش به روز جهان در حیطه های مختلف علمی به دانشجویان رشته های مختلف است ولی هدف نهادهایی مانند جهاد دانشگاهی این است که صنایع، خدمات بالینی و فناوری هایی را معرفی و عرضه کند که نهایتا بتوان از آن ها برای خود جامعه استفاده کرد. نتیجه فعالیت های محققان جهاد دانشگاهی در جامعه دیده می گردد و همین باعث می گردد که اعضای آن انگیزه بیشتری برای ادامه دادن اقداماتشان داشته باشند.

cruisero.ir: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها